2 Nisan Dünya Otizm Farkındalık Günü

Bugün 2 Nisan 2018, Nisan ayı 2008 yılında Birleşmiş Milletler (BM) tarafından tüm dünyada ''Otizm Farkındalık Günü'' ve ''Otizm Farkındalık Ayı'' olarak kabul edildi. Bakın BM bile otizmin sadece 10 yıl önce farkına varmış. Yan komşudan bile daha geç(!) yani...

Peki, otizmin farkına varırsanız ne olacak? Belki sizin için sadece bilgi artışı olacak ama otizmli evladı olan anne ve babalar için çok şey değişecek. Burada uzun uzun ''Otizm nedir?'' diye anlatamayacağım. Burada önemli olan sadece ''En ağır engel grubu'' olduğunu bilin. Bunu bilmeniz otizmli aileler için neden önemli biliyor musunuz? Belki biraz daha fazla anlayış görebilirler toplum içinde. Sokakta, markette, parkta, okulda (tabi varsa), herhangi bir kamusal alanda öfke nöbeti geçiren bir otizmli birey gördüğünüzde artık ona ve ailesine nasıl yaklaşacağınızı bilmeniz açısından önemli.

Bazen bir sesten, bir kokudan veya istemediği bir şey olduğunda aniden öfke patlamaları yapabiliyor o bireyde otizm. Kendisine, ailesine veya çevresine zarar verebiliyor istemeden bu çocuklar. İlaçlar bir yere kadar etkili ve hala tıp bilimi bir çaresini bulmuş değil bunun. Çok geniş bir yelpazdede seyrediyor otizm. Hiç bir otizmli birey tıpa tıp birbirinin aynı özellikleri taşımıyor. Sadece çok kısıtlı ortak özellikleri var. Büyük çoğunluğu öfke nöbetleri yaşıyor. İnanılmaz takıntıları var. Bir kısmı hiç konuşamıyor. Ancak, çoğunluğunun çok zeki olduğu kesin. Zaten zorluğu da buradan geliyor. Aldırış etmez, duygusuz tavırlarının yanında hepsi çevresindeki herşeyin farkında ve sizden bir kaç adım önde düşünüyorlar. İşte, bu durum endişelere ve ardından krizlere neden oluyor otizmli bireyde.

Kimse otizmi tam olarak bilemiyor ve bu aileler en çok da sözde ''Uzmanlar'' ve ''Kurumlar'' tarafından sömürülüyor. En insani haklarını almaları için bile bu aileler mücadele etmek zorunda. Kamu ve özel kurumlarda büyük sıkıntı yaşıyorlar çünkü. Sadece engelli rampası yaparak kendisini ''Engelli Dostu Kurum'' gibi gösteren yerler, otizmli çocuğu ''şımarık yetişmiş'', ''annesi, babası böyle yetiştirmiş'' ya da ''geri zekalı'' sanıyorlar. Bilmiyorlar ki gecesi gündüzü olmayan sürekli mücadeleyle geçen ve asla tahmin bile edemeyeceğiniz zorlukları hiç bir şey yokmuş gibi karşılayan anne ve babalar var ve ''Sizlerden daha çok anne ve baba'' onlar.

Engelli çocuklarla fotoğraf çektirip reklam yapan yöneticiler ve siyasiler: gerçekten bu bireyler için artık birşeyler yapmanız lazım. Okul ve spor en büyük sıkıntı. Sağlık hizmetleri de cabası. Hele yetişkin otizmlilerde durum tam bir facia. Anne ve babası öldüğünde bu insanlara bakacak ''Otizm Yaşam Siteleri, Köyleri'' gerekiyor. Burada üretim yapabilir ve doğada sağlıklı, huzurlu yaşayabilirler. Ancak, çalışanların en az yarısı, mutlaka otizmli evladı veya yakını olan gönüllü kişiler olmalı. Yoksa, en büyük istismarı bu bireyler yaşar.

Lütfen, otizmi araştırın, bilgi sahibi olun. Özellikle kamu hizmeti veriyorsanız zaten bilmeniz şart. Otizmli çocuğu olan ailelere hayatın her alanında anlayış gösterin, pozitif ayrımcılık yapın, destek verin. Zaten onların hayatları çok zor. ''Herkesin hayatı zor'' diyorsunuz işte bu zor hayatın üzerine bir de otizmi ekleyin.

Otizmin farkında olun.

Unutmadan şunu ekleyeyim, bizim en çok duyduğumuz iki cümle var. Birincisi: ''Allah yardımcın olsun.'' Eyvallah, tamam kabul ama senin elinde imkan varken neden yardım etmezsin de ihtiyacı olana, bu vicdani görevini Allah'a devredersin? Üstelik sevap da kazanacaksın. İkincisi ise: ''Bu senin sınavın.'' Buna da Eyvallah, peki, bu sınavı yaşayanlara karşı gösterdiğin davranışlar da sizin sınavınız değil mi? Örnek; Çocuğunun hiç bir zaman otizmli bir çocukla arkadaş olmasını istemezsin. Otizmli bir yetişkine iş imkanı sağlamazsın. Otizmli çocuğu olan komşun zor durumda olsa yardım etmezsin. Bunlar da sizin sınavınız...

Otizmin farkında olun.

Oğuz Matoğlu